Effect cannabis op slaapkwaliteit bij MS
Mensen met MS hebben vaak ernstige slaapproblemen. Sommige van hen gebruiken werkzame stoffen uit de cannabisplant, cannabinoïden, om beter te kunnen slapen, vaak in de vorm van CBD-olie. In het Rijnstate Ziekenhuis Arnhem onderzoekt een team of het gebruik van CBD-olie daadwerkelijk helpt tegen slaapproblemen. Mocht dit echt effectief zijn, dan ligt hier een belangrijke kans om het dagelijks leven van mensen met MS te verbeteren.
Promovendus Bo Saals doet dit onderzoek onder leiding van Renger Witkamp (Wageningen Universiteit) en Jop Mostert (Rijnstate Ziekenhuis) en samen met onderzoekers van slaapexpertisecentrum Kempenhaeghe. Eind 2023 is de opzet goedgekeurd door de medisch-ethische toetsingscommissie.
Cirkel doorbreken
Circa 70 procent van de mensen met MS heeft verminderde slaapkwaliteit, vertelt Bo Saals. ‘Het is een vicieuze cirkel. Veel MS-gerelateerde symptomen, zoals blaasproblemen en spierspasmen, maken je ’s nachts wakker. Dit zorgt ervoor dat mensen hun ziektelast overdag zwaarder ervaren. Alles komt harder binnen, waardoor ze ’s nachts weer slechter slapen. Met dit onderzoek hopen we de vicieuze cirkel te doorbreken.’
Cannabidiol
Een aantal slechte slapers gebruikt CBD-olie voor een betere nachtrust en lijkt daar baat bij te hebben. ‘Voor het rustgevende effect van CBD is nog onvoldoende bewijs, en we weten niet welke dosering je daarvoor nodig hebt.’ CBD is een afkorting van cannabidiol, een stof die voorkomt in de cannabisplant. Hoewel cannabis (in het bijzonder de bloemtoppen van de vrouwelijke plant) ook bekend staat als wiet en hasj, gaat het bij CBD om een stof waar men niet ‘high’ van wordt.
Wisselende kwaliteit
CBD-olie is momenteel vrij verkrijgbaar, onder andere via drogisterijen en internetwinkels. Wettelijk gezien hebben dergelijke CBD-olie preparaten de status van ‘voedingssupplement’, en wordt de verkoop ervan gedoogd door de overheid. Helaas is de kwaliteit van de beschikbare CBD-olie erg wisselend. Bovendien is de prijs hoog en zijn er nog veel vragen over het daadwerkelijke effect. In de CanISleepinMS -studie wordt CBD-olie van farmaceutische kwaliteit gebruikt, bereid door CannabisZorg, een apotheek voor medicinale cannabis. Zo weten de onderzoekers zeker dat de dosering klopt en de olie zuiver is.
CBD-olie of placebo?
Met dit onderzoek moet duidelijk worden of CBD-olie daadwerkelijk zorgt voor slaapverbetering bij mensen met MS. Vijftien mensen met MS met ernstige slaapproblemen krijgen over een periode van vier maanden afwisselend tweemaal CBD-olie en tweemaal een placebo. Deze periodes duren steeds drie weken. De volgorde waarin zij CBD-olie of een placebo krijgen, is willekeurig en wordt door loting bepaald. Mensen met MS en onderzoekers weten niet wie wat wanneer krijgt. Tijdens iedere gebruiksperiode wordt de slaap onderzocht en tussendoor vullen mensen korte vragenlijsten in. Ook wordt er informatie verzameld via een mobiele applicatie, genaamd Neurokeys. Onderzoekers werken met een gestandaardiseerd CBD-preparaat opgelost in olie. Hierdoor zit in ieder flesje evenveel werkzame stof van gelijke kwaliteit.
Samenwerking
De klinische studie is een bijzondere samenwerking. WUR en Rijnstate ziekenhuis zijn kernpartners van de Alliantie Voeding in de Zorg en startten samen dit onderzoek. Het Nationaal MS Fonds financiert dit onderzoek en heeft MS-patiënten aangedragen die hebben meegedacht over de opzet en de uitkomstmaten ervan. Expertisecentrum Kempenhaeghe en apotheek Cannabiszorg zijn ook partners in het project.
Het Nationaal MS Fonds draagt € 235.135,- bij aan het onderzoek.
