Onderzoek naar myelineblaren

De klassieke hypothese is dat MS ontstaat door een auto-immuunreactie, die zorgt voor afbraak van myeline. Dr. Antonio Luchicchi, neurowetenschapper aan het Amsterdam UMC/MS Centrum Amsterdam, onderzoekt met zijn team het ontstaan van blaren in de myelinelaag. Hun theorie is dat er eerst myelineblaren ontstaan. Die blaren breken mogelijk myeline af, waardoor stukjes eiwit in het brein gaan rondzwemmen. Deze kunnen het immuunsysteem vervolgens triggeren, waardoor zich MS ontwikkelt.

Antonio Luchicchi neurowetenschapper Amsterdam UMC MS Centrum Amsterdam myelineblaren onderzoek

Het gaat om een onderzoek met een hele nieuwe kijk op het ontstaan van MS. Dr. Luchicchi werkt sinds 2017 samen met vooraanstaand professor en MS-onderzoeker prof. dr. Jeroen Geurts aan een studie naar de oorzaak van MS. De afgelopen jaren onderzocht hij hersenmateriaal van overleden mensen met MS. Dit leidde tot een belangrijke ontdekking; het ontstaan van myelineblaren door een verandering in de hechting van myeline aan zenuwbanen. De myelinelaag beschermt normaal gesproken de zenuwbanen. Bij MS is deze laag aangetast. 

Nieuwe kijk op ontstaan MS

Dr. Luchicchi en prof. dr. Geurts vermoeden dat de myelineblaren het ontstekingsproces bij MS in gang kunnen zetten. Een theorie die haaks staat op wat wetenschappers tot dan toe dachten. Dankzij subsidie van het Nationaal MS Fonds startte Dr. Luchicchi begin 2022 samen met collega-onderzoekers een vervolgstudie. Hun doel is erachter te komen wat de rol van de blaren is bij het begin van MS en in de progressie van de ziekte.

Jeroen Geurts - Onderzoeker myelineblaren

Op bovenstaande foto prof. dr. Jeroen Geurts (fotografie Amsterdam UMC), foto bovenaan de pagina dr. Antonio Luchicchi en dr. Gijs Kooij (fotograaf Michiel Stock).

‘We denken dat deze blaren een rol spelen bij de eerste veranderingen in het brein. Daarom is het heel belangrijk te weten hoe deze blaren zich kunnen vormen. Ook willen we erachter komen of de myelineblaren in staat zijn een MS-laesie te vormen en of ze het immuunsysteem activeren. Die resultaten openen de deuren naar meer onderzoek en hopelijk in de toekomst een nieuwe strategie voor de behandeling van MS.’

Eerste resultaten

De onderzoekers hebben de beste manier bepaald om de meest betrouwbare data uit het weefsel te kunnen halen, verzamelen en analyseren. Dat is nu gelukt en de eerste resultaten zijn gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Antonio en zijn team laten hierin het volgende zien: bij MS zijn er in normaal uitziende witte stof, microscopisch kleine gebieden met lichte demyelinisatie zonder dat daar laesies/ontstekingen zitten. Deze gebieden noemen ze diffuus abnormale witte stof (mDAWM). Ook zagen zij dat daarin meer myelineblaren aanwezig zijn en de samenstelling van de myeline anders is. Het lijkt er dus op dat mDAWM een voorstadium is van een witte stof laesie en dat myelineblaren een belangrijke rol spelen bij het verdwijnen van myeline bij MS. De volgende stap is om demyelinisatie na te bootsen in een kweekmodel waarbij in menselijke hersenplakjes demyelinisatie wordt geïnitieerd, zodat het ontstaan van een laesie kan worden nagebootst. Met dit kweekmodel willen ze het proces van demyelinisatie volgen en onderzoeken of het geremd kan worden door het gebruik van specifieke stoffen. Dit biedt aanknopingspunten voor het ontwikkelen van medicatie.

Onmisbare financiële steun

Het Nationaal MS Fonds levert in vier jaar een bijdrage van in totaal 788.800 euro aan het onderzoek van dr. Luchicchi en zijn collega’s. ‘Het is supermoeilijk om financiële steun te krijgen voor dit soort fundamentele onderzoeksprojecten. Het is fantastisch en heel belangrijk dat het MS Fonds ook oog heeft voor dit soort onderzoek. Zonder deze bijdrage kunnen wij ons onderzoek niet uitvoeren.’

In onderstaande video vertellen dr. Luchicchi en dr. Kooij meer over het onderzoek.

Bijdragen aan dit mooie onderzoek?

MS is zenuwslopend. Geef en steun de strijd tegen MS.