Ontrafeling van de ziekmakende B-cel in MS: koppeling van genetisch risico en EBV
De oorzaak van MS is nog altijd onbekend. Uit eerdere studies blijkt dat bepaalde kleine veranderingen in het DNA en het Epstein-Barr virus (EBV), de veroorzaker van de ziekte van Pfeiffer, een rol spelen. Dr. Marvin van Luijn (MS centrum ErasMS) en zijn team zijn ervan overtuigd dat de sleutel voor de oorzaak van MS in het afweersysteem ligt en gaan hier verder onderzoek naar doen.
Het goed functionerend afweersysteem beschermt ons lichaam tegen ziekteverwekkers van buitenaf. Bij MS richt een deel van deze cellen zich ook tegen het eigen lichaam. Hierdoor ontstaat door chronische ontstekingen uiteindelijk onomkeerbare schade aan het centrale zenuwstelsel.
Volgens dr. Marvin van Luijn is het van belang te onderzoeken hoe een afweercel, de B-cel, bij mensen met MS uit de bocht vliegt. “Uit grote studies waar het MS centrum ErasMS aan meewerkt, blijkt dat kleine veranderingen in het DNA van mensen met MS invloed hebben op de B-cel. Deze invloed lijkt gestimuleerd te worden door de mate van aanwezigheid van EBV, een virus dat zich nestelt in de B-cel.”
EBV infectie is één van de sterkste risicofactoren voor MS. “Alle mensen met MS hebben deze infectie een keer doorgemaakt en wie de ziekte van Pfeiffer heeft gehad, heeft twee tot drie keer meer kans op het ontwikkelen van MS”, licht dr. Marvin van Luijn toe.
Samenspel genetisch profiel en EBV
Het onderzoek richt zich op mensen met een eerste aanval van MS, ook wel CIS genoemd. De onderzoekers zullen gebruikmaken van bloedmonsters van 123 mensen uit de PROUD studie, waarbij MS Centrum ErasMS zoveel mogelijk gegevens van patiënten verzamelt om te onderzoeken welke factoren bijdragen aan de ontwikkeling en het beloop van MS.
“We willen de ontwikkeling, het gedrag en daarmee het uiterlijk van B-cellen in kaart brengen aan de hand van extremen in vatbaarheid voor MS. Deze extremen willen wij bepalen door zowel genetische risicovarianten als EBV aanwezigheid te koppelen aan de B-cel, met als hoofdvraag: op welke andere manier ontwikkelt of gedraagt deze afweercel zich? Ik ben ervan overtuigd dat we hiermee een flinke stap dichterbij de oorzaak van MS kunnen zetten.”
Uitkomsten en gevolgen
Als de verwachting uitkomt, kunnen de resultaten van dit onderzoek ook bijdragen aan het nauwkeuriger voorspellen van het beloop bij mensen met MS en de inzet en ontwikkeling van meer doelmatige MS-behandelingen. “
We kunnen dan in de toekomst bijvoorbeeld bij mensen die één MS-aanval hebben gehad vroeger ingrijpen. Daarmee voorkomen we meer MS-aanvallen en dus schade aan zenuwen. Ook bieden de uitkomsten nieuwe mogelijkheden om therapieën te ontwikkelen die enkel gericht zijn op de schadelijke, ziekte-inducerende afweercellen in MS”, licht dr. Marvin van Luijn toe.
Het Nationaal MS Fonds financiert 347.953 euro. Het onderzoek start in 2022 en duurt drie jaar.
Fotografie: Peter Verheijen ©
