Cannabisonderzoek nu echt van start

Renger Witkamp (Wageningen Universiteit)  en Jop Mostert (Rijnstate Ziekenhuis) willen al jaren onderzoek doen naar het effect van medicinale cannabis (CBD-olie) op slaapkwaliteit bij mensen met MS. Nu de opzet eindelijk is goedgekeurd door de medisch-ethische toetsingscommissie, gaat het onderzoek van start.

Onderzoeksteam CanISleepinMS

Het gebruik van CBD-olie wordt steeds populairder om ziekteklachten te verminderen, ook onder mensen met MS. Maar het effect op slaap is nog niet bewezen. Gaan mensen met MS die slaapproblemen hebben, er echt beter van slapen? Daar gaat het onderzoek, dat de naam CanISleepinMS heeft gekregen, antwoord op geven. Hoofdonderzoekers Renger en Jop hebben sinds 2023 promovendus Bo Saals in hun team. Wij stelden haar 5 vragen over dit onderzoek.

Hoe blij zijn jullie dat het onderzoek nu eindelijk van start kan gaan?

Superblij! Wij waren er al helemaal klaar voor, het Nationaal MS Fonds had subsidie toegekend en de specialisten van slaapexpertisecentrum Kempenhaeghe stonden in de startblokken. Maar het was een hele toer om de onderzoeksopzet goedgekeurd te krijgen door de medisch-ethische toetsingscommissie. Deels omdat het onderzoek begon als voedingsmiddelenstudie en later werd ingediend als geneesmiddelenstudie. Daar gelden andere procedures voor. Toch is het allemaal gelukt en kunnen we van start. We hopen eind januari te starten met de eerste deelnemers.

Wat houdt het onderzoek kort gezegd in?

We gaan het effect toetsen van CBD-olie op de slaapkwaliteit van MS-patiënten. Vijftien mensen met MS én ernstige slaapproblemen krijgen over een periode van vier maanden afwisselend tweemaal CBD-olie en tweemaal een placebo. Deze periodes duren steeds drie weken. Elke dag nemen zij een half uur voor het slapengaan de CBD-olie in. Tussen elke behandeling van drie weken zit een pauze om het mogelijke effect van CBD op te heffen. De volgorde waarin deelnemers CBD-olie of een placebo krijgen, is willekeurig en wordt door loting bepaald. Wij weten dat als onderzoekers dus ook niet.

Hoe gaan jullie meten of CBD-olie de slaapkwaliteit verbetert?

Op verschillende manieren. Deelnemers vullen de Insomnia Severity Index in, een vragenlijst over de ervaren slaapkwaliteit. Daarnaast gebruiken we 3 andere vragenlijsten over slaapkwaliteit en ervaren slaperigheid overdag. Deelnemers krijgen een slaapdagboekje waar ze ’s ochtends invullen hoeveel uur zij hebben geslapen. Een ander meetinstrument is de app Neurokeys, die werkt als het toetsenbord van je mobiele telefoon. Neurokeys meet niet wat je typt, maar de typevaardigheid, ofwel hoe snel je typt en met hoeveel fouten. Dankzij deze app kunnen we verandering in ziekteactiviteit of vermoeidheid waarnemen.

Wat zijn aandachtspunten bij dit onderzoek?

Het is belangrijk dat iedereen de CBD-olie op dezelfde manier inneemt. Voor de studie gaan deelnemers daarom 2 weken aan de slag met een placebo van gewone olie die ze onder de tong druppelen. Het zijn namelijk flinke druppels. Zo ervaren zij hoeveel ze moeten innemen en hoe ze de druppels het beste kunnen doseren.

Waarom ben je dit onderzoek gaan doen?

Hierin komen al mijn interesses samen. Ik ben afgestudeerd als Voedingswetenschapper aan de universiteit Wageningen en heb twee jaar projecten gedaan bij de Alliantie Voeding in de Zorg. Interessant en leerzaam werk, maar na verloop van tijd miste ik het onderzoek. Toen sprak ik met Renger, die het voornoemde plan had en dit wekte mijn interesse. In mijn opleiding heb ik al een traject over medicinale cannabis gedaan. Ook heb ik stage gelopen bij een somnoloog. Het was dan ook een prachtige kans om dit onderzoek uit te bouwen tot mijn promotieonderzoek.